Willem Wagenaar (1909–1999) was een Nederlandse schilder, galeriehouder, tekenleraar en surrealist. Zijn kleine galerie Nord in de Utrechtse Vinkenburgstraat maakte hij tot het magisch centrum van het Nederlands surrealisme vanaf ongeveer 1930. Hier verkocht hij surrealistische tijdschriften Variétés en Sélection maar ook meubilair van Gerrit Rietveld, affiches van Cassandre en filmpjes van Charlie Chaplin. Het werd de ontmoetingsplaats van schilders als Jopie Moesman, Willem van Leusden, Pyke Koch en Louis Wijmans. Zijn werkzaamheden vonden veelal plaats in het verborgene, omringd met een waas van geheimzinnigheid. Hij begon een kunstacademie in Utrecht, die rond 1938 verplaatst werd naar Marokko.
